![](/media/lib/347/n-nanopory-082aea5bd711c2bf0fee22d4f1446bfd.jpg)
Ciekłe kryształy w nanoporach wytwarzają zaskakująco duże ujemne ciśnienie
26 kwietnia 2019, 11:32Ujemne ciśnienie rządzi nie tylko Wszechświatem czy kwantową próżnią. Zjawisko to, choć odmiennej natury, pojawia się między innymi w ciekłych kryształach wypełniających nanopory. W Instytucie Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie zaprezentowano metodę, która po raz pierwszy pozwoliła oszacować wielkość ujemnego ciśnienia w przestrzennie ograniczonych układach ciekłokrystalicznych.
![](/media/lib/561/n-weizmann-31c93d32462d074257e95f485310f22a.jpg)
Ludzki embrion z komórek macierzystych. Ważne osiągnięcie izraelskich uczonych
7 września 2023, 10:32Zespół profesora Jakoba Hanny z Instytutu Weizmanna stworzył z komórek macierzystych kompletne modele ludzkich embrionów i prowadził ich rozwój poza macicą przez 8 dni. Embrion posiadał wszystkie struktury charakterystyczne dla naturalnie powstałych 14-dniowych embrionów, w tym łożysko, pęcherzyk żółtkowy, kosmówkę i inne tkanki potrzebne do odpowiedniego wzrostu. To znaczące osiągnięcie, gdyż to, co udawało się dotychczas uzyskać z ludzkich komórek macierzystych nie mogło być uznawane za prawdziwe modeli embrionów, gdyż nie posiadało niemal żadnych struktur niezbędnych do rozwoju embrionalnego.
![](/media/lib/99/n-pszenica-aa4b1e9fc50788209c20165ec19c49fe.jpg)
Choroby idą ku biegunom
2 września 2013, 11:17Choroby atakujące rośliny uprawne przesuwają się w kierunku biegunów w tempie zgodnym ze wzrostem temperatur wywołanym globalnym ociepleniem. Dan Bebber z University of Exter, który stał na czele zespołu badawczego, obawia się, że ewolucja tych chorób, związana z ich rozprzestrzenianiem się, może spowodować, iż wymkną się one spod kontroli
![](/media/lib/355/n-krefeld-b1c4ea8540a491cc6b7177165abcd737.jpg)
Apokalipsa owadów, entomolodzy-amatorzy biją na alarm
3 lipca 2019, 05:34Przez dekady byli postrzegani jako nieszkodliwi dziwacy. Teraz ich hobby stało się bezcennym zbiorem danych naukowych i powodem do wszczęcia alarmu. Mamy oto dowód, że właśnie zachodzi jedno z największych wymierań od czasu dinozaurów.
![](/media/lib/577/n-mayall-e3c5e41d5ae43e3163594f359ded7745.jpg)
Stała wcale nie jest stałą? Teleskop DESI sugeruje, że ciemna energia zmienia się w czasie
5 kwietnia 2024, 11:35Jeśli to prawda, to mamy tutaj pierwszą od 25 lat prawdziwą wskazówkę odnośnie natury ciemnej energii, mówi astrofizyk Adam Riess, laureat Nagrody Nobla za odkrycie, że tempo rozszerzania się wszechświata jest coraz szybsze. Uczony odniósł się do opublikowanych danych z pierwszego roku obserwacji Dark Energy Spectroscopic Instrument (DESI). Możliwe, że mamy tutaj informacje wskazujące, iż ciemna energia podlega ewolucji, dodaje członek DESI, Dillon Brout. Naukowcy podkreślają, że jest zbyt wcześnie, by mówić o odkryciu
![](/media/lib/172/n-alpejskilodowiec-450297b7b36eb0466aac599c9bb1b6ab.jpg)
Rozwiązano zagadkę alpejskich lodowców
3 września 2013, 17:54Glacjolog Georg Kaser z Uniwersytetu w Innsbrucku oraz hydrolog Thomas Painter z należącego do NASA Jet Propulsion Laboratory rozwiązali zagadkę glacjologiczną, która od dawna dręczyła specjalistów. Dotyczy ona nagłego wycofywania się alpejskich lodowców, które rozpoczęło się kilkadziesiąt lat wcześniej niż powinno
![](/media/lib/151/n-plamaslonce-757e23897e1d0dab0fae7d721f261e62.jpg)
Przepływ plazmy w pobliżu powierzchni wyjaśnia plamy słoneczne i inne zjawiska
24 września 2019, 05:45Ludzkość od kilkuset lat śledzi plamy na Słońcu i wie, że ich liczba zmienia się w 11-letnich cyklach. Dotychczas jednak brak dobrego wyjaśnienia tego fenomenu. Naukowcy z University of Washington opublikowali na łamach Physics of Plasmas artykuł, w którym proponują model ruchu plazmy, który ma wyjaśniać zarówno 11-letni cykl słoneczny ja i inne tajemnice naszej gwiazdy.
![](/media/lib/596/n-chmury-c37f8fbe881cb35861ea63e673cdb3b5.jpg)
Zmniejszające się albedo Ziemi napędza globalne ocieplenie. Przyczyną jest zanik chmur
11 grudnia 2024, 09:27W 2023 roku średnia temperatura była niemal o 1,5 stopnia wyższa od średniej sprzed rewolucji przemysłowej. Jednak naukowcy próbujący wyjaśnić ten wzrost, mają kłopoty z określeniem jego przyczyn. Gdy bowiem biorą pod uwagę emisję gazów cieplarnianych, zjawisko El Niño czy wpływ erupcji wulkanicznych, wciąż niewyjaśnione pozostaje około 0,2 stopnia wzrostu. Uczeni z Instytutu Badań Polarnych i Morskich im. Alfreda Wegenera (AWI) zaproponowali na łamach Science wyjaśnienie tego zjawiska. Według nich te brakujące 0,2 stopnia to skutek zmniejszającego się albedo – zdolności do odbijania światła – Ziemi.
![](/media/lib/173/n-kola-zebate-6a1b2273a973fbe7d44a74fded1357ce.jpg)
Natura wyprzedziła człowieka z wynalezieniem koła zębatego
13 września 2013, 11:13Dotąd sądzono, że koła zębate są wyłącznie ludzkim wynalazkiem, ostatnio jednak naukowcy z Uniwersytetu w Cambridge odkryli taki mechanizm u owadów - przedstawicieli rodzaju Issus.
![](/media/lib/402/n-glutwkosmosie-d7195cb864d92966f7139754e5607a1d.jpg)
Slime w kosmosie czyli glut na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej
20 maja 2020, 05:39Jak się okazuje slime, zwany przez polskie dzieci „glutem” czy „glutkiem”, może być nie tylko zabawką dla dzieci, ale również przedmiotem poważnych eksperymentów naukowych. Bardzo poważnych, bo prowadzonych na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej